İmar Uygulamaları

İMAR PALANLARININ HAZIRLANMASI

• Mekansal Strateji Planı 
• Çevre Düzeni Planı 
• Nazım İmar Planı 
• Uygulama İmar Planı 

• Bütünleşik kıyı alanları planı
• Eylem planı
• Kentsel tasarım projesi
• Koruma amaçlı imar planı
• Islah imar planı
• Mevzi imar planı
• Ulaşım ana planı
• Uzun devreli gelişme planı

a) Mekansal Strateji Planı

Mekansal strateji planları, ülkenin kalkınma politikaları ve bölgesel gelişme stratejilerini mekansal düzeyde ilişkilendirmeye ve böylece bu hususları mümkün mertebe somutlaştırmaya yönelik hazırlanan planlardır. Bu planlarda bölge planlarının ekonomik ve sosyal potansiyelleri, hedefleri, stratejileri ve ulaşım ilişkileri ile fiziksel eşikleri dikkate alınır ve bu şekilde yer altı ve yer üstü kaynakların ekonomiye kazandırılmasına; doğal, tarihi ve kültürel değerlerin korunmasına ve geliştirilmesine, yerleşim alanları ile ulaşım sistemlerinin belirlenmesine ve kentsel, sosyal ve teknik altyapının yönlendirilmesine dair mekansal stratejiler belirlenir. 
Sektörel bazda mekansal politikalar ile stratejiler arasında ilişki kurulan bu planlar, 1/250.000, 1/500.000 veya daha üst ölçek haritalar üzerinde hazırlanır.

b) Çevre Düzeni Planı

Çevre düzeni plan: Orman, akarsu, gör ve tarım arazileri gibi temel coğrafi verilerin gösterildiği, kentsel ve kırsal yerleşim alanları, gelişme alanları, sanayi, tarım, turizm, ulaşım, enerji gibi sektörlere ilişkin genel arazi kullanım kararlarının belirlendiği planlardır. Eğer çevre düzeni planının hazırlandığı yere ilişkin olarak mekansal strateji planı hazırlanmışsa, çevre düzeni planı da bu mekansal strateji planlarının hedef ve strateji kararlarına uygun olarak düzenlenir.

Çevre düzeni planları 1/50.000 veya 1/100.000 ölçektek haritalar üzerinde ölçeğine uygun gösterim kullanılarak bölge, havza veya il düzeyinde hazırlanabilir ve plan notları ile raporuyla bir bütün olarak yapılır.

c) Nazım İmar Planı

Nazım imar planlarında: Plana konu edilen bölgedeki arazilerin genel kullanılış biçimleri, gelecekteki potansiyel nüfus yoğunluğunun dağılımı, kentsel ve kırsal yerleşim alanlarının gelişme yönleri ile büyüklükleri, kentsel, sosyal ve teknik altyapı organizasyonu ile ulaşım sistemleri gösterilir. Eğer nazım imar planının düzenlendiği yere ilişkin olarak hazırlanmış olan bir çevre düzeni planı mevcutsa; nazım imar planı, çevre düzeni planının genel ilke, hedef ve kararları doğrultusunda düzenlenir. 

Nazım imar planları, kadastral durumu işlenmiş olarak 1/5000 ölçekte ve büyükşehir belediyelerinde gerekliliğe göre 1/5000 ile 1/25000 arasındaki her ölçekte, onaylı haritalar üzerine plan notları ve ayrıntılı raporuyla bir bütün olarak hazırlanır. Ayrıca nazım imar planı, 1/1000 ölçekli olarak hazırlanacak olan uygulama imar planlarının temelini oluşturur. 

Nazım imar planı, şehrin gelecekte nasıl görüneceğinin ve hangi yönde gelişim göstereceğinin de adeta pusulasıdır. Çünkü nazım imar planı düzenlemesi yapıldıktan sonra geriye yalnızca uygulama imar planının yapılması suretiyle kent yapısının detaylandırılması kalacaktır. Bu nedenle nazım imar planları, yatırımcı için büyük önem arz etmektedir. 

d) Uygulama İmar Planı

Uygulama imar planı, plana konu edilen yörenin koşulları ile planlama alanının genel özelliklerini, inşa edilecek olan yapıların kullanım amaçlarını ve olası ihtiyaçlarını, erişilebilirliğini, sürdürülebilirliğini ve çevreye etkilerini dikkate alınmak suretiyle hazırlanan imar planlarıdır. Uygulama imar planları yapılaşma ve uygulamaya ilişkin kararlar ile uygulama için gerekli ayrıntıları içerir ve kadastral durumu mevcut olan yerler için kadastral durumu da işlenmiş olarak 1/1000 ölçekte onaylı halihazır haritalar üzerinde, plan notları ve ayrıntılı raporuyla bir bütün olarak hazırlanır. 

Uygulama imar planları, nazım imar planlarının ilke ve esaslarına uygun olarak hazırlanır. Uygulama imar planıyla, plana konu edilen yerdeki yapılaşmaya ilişkin yapı adaları, yapıların kullanımları, yapı nizamı, bina yüksekliği, taban alanı kat sayısı, kat alanı kat sayısı veya emsal, yapı yaklaşma mesafesi, ön cephe hattı, ifraz hattı, kademe hattı, ada ayrım çizgisi, taşıt, yaya ve bisiklet yolları, ulaşım sistemleri, park ve rekreasyon alanları, meydanları, kentsel, sosyal ve teknik altyapı alanlarını içerir. Gerektiğinde parsel büyüklükleri, parsel cephesi ve derinliği, arka cephe hattı, yol kotu ve bu kotun altındaki kat adedi, bağımsız bölüm sayısı gibi hususları da içerebilir. 

Uygulama imar planı, artık söz konusu yerde ne şekilde yapılaşmaya gidileceğini son derece belirgin bir kesinlikte gösterir ve yatırımcılar ile diğer vatandaşların aklında oluşabilecek soru işaretlerini genel itibariyle ortadan kaldırır. Bununla birlikte özel nitelikte bazı spesifik soru işaretlerinin giderilmesi, imar planlarının uygulanmaya koyulmasıyla ortadan kaldırılabilecektir.